بررسی پلی فارماسی و عوامل مرتبط در سالمندان ساکن آسایشگاه خیریه کهریزک در سال 1389

خلاصه اهداف: بررسی شیوع پلی فارماسی (مصرف همزمان 5 دارو یا بیشتر) و ارتباط آن با سن، جنسیت، تحصیلات، سیگار، وضعیت تغذیه ای، وضعیت عملکردی، وضعیت شناختی، افسردگی، وضعیتهای مزمن، و تعیین شایعترین داروها و گروههای دارویی مصرفی دخیل در پلی فارماسی در سالمندان ساکن آسایشگاه خیریه کهریزک در سال 1389 روش: تعداد 237 نفر از سالمندان 60 ساله و بالاتر (56.5% زن) تحت مراقبت شبانه روزی در این مرکز به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شده و داروهای مصرفی آنها حداکثر تا 11 دارو ثبت شد. پلی فارماسی مصرف همزمان 5 دارو یا بیشتر، شامل داروهای با تجویز و بدون تجویز پزشک و داروهای گیاهی در نظر گرفته شد. داروهای "در صورت نیاز" در این تعریف گنجانده نشدند. گروههای دارویی بر مبنای سیستم طبقه بندی تشریحی درمانی شیمیایی مشخص گردید. اطلاعات دموگرافیک از پرونده های پذیرش به دست آمد. وضعیت تغذیه ای با شاخص توده بدن، وضعیت شناختی با آزمون مختصر وضعیت ذهنی، وضعیت عملکردی با شاخص بارتل، وضعیت افسردگی با شاخص افسردگی سالمندی سنجیده شد. اطلاعات مربوط به وضعیتهای مزمن از پرونده های درمانی استخراج گردید. داده ها جهت تحلیل وارد سیستم نرم افزاری spss شد. به استثنای نوع دارو و گروه دارویی، شاخص ارتباط در این مطالعه odds ratio(or) بود. از مدل رگرسیون لجیستیک برای تحلیل اثر متغیرهای سن ، جنس، تحصیلات، وضعیت عملکردی، وضعیت شناختی، افسردگی، بیماریهای مزمن، سیگار و وضعیت تغذیه ای استفاده شد. نتایج: پلی فارماسی در 52.3% شرکت کنندگان مشاهده شد. ارتباط معناداری بین پلی فارماسی و سیگار کشیدن (0.71-0.12 95%ci ،0.30=or)، امتیاز شاخص افسردگی سالمندی (1.19-1.01 95%ci ،1.09=or)، و تعداد وضعیتهای مزمن (2.68-1.56 95%ci ،2.05=or) مشاهده شد. در افراد دچار پلی فارماسی شایعترین داروهای مصرفی به ترتیب کلسیم دی (14.1%)، آتنولول (8.1%) و آسپیرین (4.4%) و شایعترین گروههای دارویی به ترتیب داروهای قلبی عروقی (32.1%)، داروهای سیستم عصبی (31.8%) و داروهای سیستم گوارشی (20.4%) بودند. نتیجه گیری: شیوع پلی فارماسی در سالمندان ساکن آسایشگاه کهریزک بالا بود. افزایش امتیاز شاخص افسردگی سالمندی، افزایش تعداد وضعیتهای مزمن و سیگار نکشیدن ریسک فاکتورهای پلی فارماسی در این جمعیت بودند.